W NLP sformułowano paradygmaty, które mówią o zasadach, na których opiera się ta nauka, są to:
1. Mapa nie jest terytorium - Znaczy to, że interpretacja rzeczywistości jest ograniczona przez osobiste przekonania, opinie i wyobrażenia, a nie faktyczne otoczenie.
2. Ludzie reagują zgodnie z ich mapą świata. - Ludzie interpretują i wyrażają swoje doświadczenia zgodnie z własną perspektywą i interpretacją. Każda osoba ma własny sposób postrzegania rzeczywistości, który jest wyrażany w jej myśleniu, czynnościach i zachowaniu. NLP zakłada, że jeśli zmienimy sposób, w jaki postrzegamy i reagujemy na nasze doświadczenia, możemy zmienić nasze rezultaty i wyniki w naszym życiu.
3. Nie ma porażki, jest tylko informacja zwrotna. – Każda sytuacja jest okazją do nauki i rozwoju, a nie powodem do frustracji i zniechęcenia. Zamiast mówić o porażce, należy się skoncentrować na tym, co można zrobić inaczej, aby uzyskać lepsze rezultaty.
4. Skuteczność komunikacji wyznacza odpowiedź. – Odpowiedzialność za sukces komunikacji ponosi osoba przekazująca komunikat. Znaczenie ma odpowiedź, którą się dostaje, a nie słowa, które się wypowiada. Oznacza to, że skuteczna komunikacja opiera się na skupieniu się na reakcji odbiorcy i dobraniu dla niego odpowiedniego komunikatu.
5. Jeżeli to, co robisz, nie działa, zrób coś innego. - Oznacza to, że jeśli nie osiąga się swoich celów, to znaczy, że powinno się zmienić sposób, w jaki się zachowuje lub zmienić swoje myślenie. NLP wskazuje, że problemem jest myślenie i zachowanie, a nie warunki zewnętrzne.
6. Nie można się nie komunikować. - Wszystkie nasze myśli, odczucia i działania wyrażane są w postaci języka – mimiki, gesty, słowa, dźwięki lub wizualne symbole. Możemy uciekać się do milczenia, ale nadal jesteśmy w stanie wyrazić siebie poprzez postawę ciała, gesty rąk i twarzy, które są wszystkie formami komunikacji. NLP daje nam narzędzia do lepszego zrozumienia i wykorzystania języka, aby pozytywnie wpłynąć na nasze życie.
7. Jednostki posiadają wszystkie zasoby, jakich potrzebują do osiągnięcia założonych celów. - Każda osoba ma potencjał, aby osiągnąć sukces, jeśli jest odpowiednio motywowana i ma odpowiednie narzędzia do pracy. NLP zakłada, że każdy może dokonać istotnych zmian w swoim życiu i jeśli odpowiednio się skupi i wykorzysta swoje wewnętrzne zasoby, może odnieść sukces.
8. Każde zachowanie ma pozytywną intencję. - Ludzie działają zgodnie ze swoimi przekonaniami, wartościami i celami. Oznacza to, że nawet jeśli zachowanie wydaje się niewłaściwe lub szkodliwe, ma ono pozytywny cel, jak na przykład chronienie siebie przed cierpieniem lub zapewnienie sobie korzyści. Oznacza to również, że ludzie mają zdolność do zmiany swoich zachowań, jeśli ich intencje są odpowiednio zrozumiane i wspierane. NLP uczy, że wszyscy ludzie mają dostęp do pozytywnych intencji, a używając odpowiednich technik, można je wykorzystać do wzmacniania i ulepszania własnych zachowań.
9. Ludzie to znacznie więcej niż ich zachowanie. - Ludzie to nie tylko ich zachowanie, ale także ich myśli, uczucia, przekonania, wyobrażenia, postawy, zasoby i zdolności, a nawet ich historia i doświadczenia. Wszystkie te czynniki wpływają na ludzkie zachowanie, a NLP ma na celu pomóc w poznaniu i wykorzystaniu tych czynników w celu uzyskania pozytywnych rezultatów. NLP pomaga ludziom zrozumieć, jak te czynniki wpływają na ich zachowanie i jak je wykorzystać w celu osiągnięcia pożądanych celów.
10. Umysł i ciało są połączone i oddziałują wzajemnie na siebie. - Oznacza to, że zmiany zachodzące w naszej psychice mają wpływ na nasze ciało, a zmiany w naszym ciele wpływają na nasz umysł. NLP posługuje się tym połączeniem, aby pomóc ludziom w osiąganiu swoich celów, poprzez pozytywne wykorzystanie ich wrodzonych zasobów. Jeśli na przykład ma się trudności z motywacją, NLP może ci pomóc w uświadomieniu sobie tego, jak ciało zareaguje na zmianę myślenia. Można zacząć myśleć w bardziej pozytywny sposób i zobaczyć, jak ciało reaguje pozytywnie. Aby zachować człowieka przy zdrowiu, lekarz powinien nie tylko zwalczać objawy choroby, ale także badać i leczyć zarówno ciało, jak i umysł. Każda myśl podróżuje do najdrobniejszej komórki naszego ciała za pomocą neuroprzekaźników wytworzonych przez mózg. Neuroprzekaźniki mogą być również wytwarzane przez inne organy, więc na poziomie neuroprzekaźników nie ma rozróżnienia na umysł i resztę organizmu. Więc jakość myślenia wpływa na to, w jakim stanie zdrowia jesteśmy, ale też sygnały z ciała wpływają na to, jak myślimy.
11. Wybór jest lepszy niż brak wyboru. - Wybór jest lepszy, ponieważ daje więcej możliwości, aby dokonać wyboru, który będzie najlepszy, co jest ważne w kontekście kontrolowania własnego życia. Wybór daje twojej podświadomości możliwość wyboru i decyzji, które są dla ciebie najkorzystniejsze, a rolą caocha jest wzmocnienie klienta na tyle, aby widział te możliwości i nie bał się dokonywać wyborów, bo po to przyszedł na coaching.
12. Modelowanie skutecznego działania prowadzi do doskonałości. - Analizowanie sposobu, w jaki ludzie osiągają sukces, pomaga wypracować własny sposób działania umożliwiający doskonalenie wyników, oczywiście umiejscowione w kontekście danej osoby. W NLP wierzy się, że działanie skuteczne i doskonałe zależy od zrozumienia sposobu, w jaki ludzie myślą i działają. Modelowanie skutecznego działania pozwala na wyciągnięcie wniosków na temat skutecznych strategii i technik, które można wdrożyć w codziennym życiu. Dzięki temu możliwe jest zwiększenie skuteczności i efektywności, a także zapewnienie doskonałych wyników w wielu dziedzinach życia.
13. Nawiązać dobry kontakt, to „spotkać się z drugim człowiekiem w jego modelu świata. - Aby nawiązać dobry kontakt z drugą osobą, trzeba poznać jej perspektywę i zrozumieć jej punkt widzenia. Oznacza to, że trzeba zaakceptować i zrozumieć jej sposób myślenia i interpretowania rzeczywistości. Wymaga poświęcenia czasu poznawanie jej sposobu myślenia, jej wartości, światopogląd, zainteresowania, potrzeby i cel, który próbuje osiągnąć. Może to odbyć się również poprzez sposób mówienia, gesty itp. NLP zakłada, że jeśli można zrozumieć model świata innej osoby, można zbudować z nią trwały i pozytywny związek.
14. Każdy człowiek wybiera najlepsze rozwiązanie, jakie ma do wyboru (subiektywnie), jeżeli miałby dostęp do innych możliwości, na pewno by z nich skorzystał. - Każdy człowiek podejmuje decyzje w oparciu o wiedzę i informacje, które posiada. Jeśli miałby dostęp do większej ilości informacji i możliwości, wybrałby najlepsze dla niego rozwiązanie, jakie miał do wyboru. Ludzie wybierają najlepsze rozwiązanie z dostępnych dla nich, zgodnie z ich subiektywnymi preferencjami.